BIGTRUCK VINTAGE
SCANIA LS140 SUPER VAN MARCO DONK
Voor oldtimerliefhebbers is de prachtige Scania LS140 Super van Marco Donk geen onbekende, want opvallen doet deze trekker met zijn frisse kleuren zeker. De stoere V8 torpedo is er één van een generatie waar niet veel van gebouwd zijn, en waar er nog veel minder van bewaard zijn gebleven. Peter Winterswijk zette de truck op smaakvolle wijze op de foto voor BIGtruck!
EEN RACE CARRIÈRE
Als ik mij meld bij Marco, opent hij de loods waarin zijn Scania gestald staat en waarin hij van een tussenverdieping een soort mancave gemaakt heeft, uiteraard met uitzicht op de Scania. En op meer dan dat, want Marco heeft er een carrière in truckracen opzitten, waarvan veel posters en trofeeën de stille getuigen zijn. En hij vertelt er met plezier over. Hier een korte samenvatting van zijn relaas: Marco kocht in 2003 een gebruikte Scania T112 vanuit België en racete daar mee, totdat de reglementen gewijzigd werden. Hij kon in Engeland een Volvo FM12 racetruck, die wel aan de toen geldende regels voldeed, kopen. Hij vertelt dat zijn eerste race, in Engeland, nogal tumultueus verliep. Met typisch Engels weer, oftewel de regen kwam met bakken uit de hemel, en een racetruck waar hij nog niet aan gewend was, stuur aan de verkeerde kant, schakelen met je linkerhand, zag hij alle hoeken van de baan, maar kwam toch redelijk ongeschonden over de finish. “Het was spannend, laten we het daar maar op houden,” vat hij het koeltjes samen. Wat later heeft hij de FM cabine gewisseld voor een FL cabine en gelijk de besturing naar de linkerkant verplaatst. Dat alles vertelt hij, alsof het dagelijkse kost is, maar dat het een niet te onderschatten ingreep is, moge duidelijk zijn.
DE SCANIA HEEFT ALTIJD HARD MOETEN WERKEN
Terug naar de Scania, die volgend jaar, net als zijn eigenaar, vijftig kaarsjes mag uitblazen. Deze begon zijn werkzaam leven op 18 maart 1975 bij Coberco gekoppeld aan een tankoplegger voor zuivel transport met drie assen in widespread opstelling. Daarmee zat hij, qua toegestane aslasten al boven de wettelijke 50 ton maximaal treingewicht. We kunnen dus gerust aannemen, dat hij heeft moeten werken voor zijn geld. In die samenstelling heeft de trekker zelfs nog in de Scania folder gestaan. Bij Coberco reed de trekker een jaar of drie met twee vaste chauffeurs, die elkaar afwisselden. De motor zal in die tijd zelden koud geweest zijn. Daarna kwam de Scania bij P. Derks in Bemmel terecht en werd voor een 3-assige stenentrailer gezet. Ook hier reed hij met maximale gewichten, en misschien zelfs nog wel wat meer. Vervolgens belandde de stoere Scania op een sloperij, waarna Schieving uit Apeldoorn de truck redde, aanvankelijk om er een race truck van te maken.
GEVONDEN MET 2-SERIE NEUS
Marco vond het gestrande project in 2004, waar de Scania, gedeeltelijk gedemonteerd en voorzien van een 2-serie neus, stond te verkommeren. De originele neus zat er gelukkig nog bij en Marco nam de trekker mee. Niet voor zichzelf, want hij had immers genoeg aan zijn race truck. Nee, deze was voor zijn vader bestemd. De trekker werd verder uit elkaar gehaald en, in delen in een schuur en deels onder een zeil buiten, opgeslagen. Na het veel te vroege overlijden van senior bleef het rustig om de Scania, maar na een aantal jaren stroopte Marco de mouwen weer op en ging, vaak geholpen door Jos Haverkamp, die met zijn FTF’s in BIGtruck nr 04/2024 stond, verder met de restauratie. Zo is het chassis tot op de laatste bout uit elkaar geweest. “Moest ook wel, want ook deze had het typische roestprobleem vanwege de dubbele chassisbalken,” zegt Marco. En hoewel de Scania al jaren uit de roulatie was geweest, kwam Marco niet veel gekke dingen tegen. De motor kon dicht blijven, al zijn er wel wat pakkingen vervangen en werden de brandstofpomp en verstuivers aan een specialist afgegeven om deze helemaal tiptop te maken. Maar verder konden de meeste technische zaken, zoals remventielen, weer een ronde mee nadat ze grondig gereinigd en ingevet waren. Jammer genoeg bleek wel, dat er in de loop der tijd onderdelen verdwenen waren, waarschijnlijk met het oud ijzer afgevoerd. Maar gelukkig vond Marco een frontstuur uit dezelfde periode, die op een sloperij stond en waarvan hij de nodige onderdelen kon overnemen.
COBERCO UITSTRALING
Het chassis werd gestraald en gespoten en voor de cabine en het plaatwerk was een plaatwerker / spuiter bereid, dat in de verloren uren op zich te nemen voor een acceptabele prijs. Uiteraard werd de originele neus weer in ere hersteld en eenmaal spuitklaar moest er een keuze gemaakt worden voor wat betreft de kleuren. “Ik wilde hem weer een beetje de Coberco uitstraling geven, maar kon niet aan de kleurnummers komen. Toen zijn we op een avond maar eens met een kleurwaaier gaan zitten en hebben, op goed geluk, wat kleuren waarvan wij dachten dat die goed zouden zijn, gekozen,” zegt Marco. Nadat alles weer zo’n beetje op zijn plek zat bij de Scania, heeft Marco de trekker afgegeven bij Scania Waddinxveen om de puntjes op de i te zetten en hem keuring klaar voor de RDW te maken. “Om zijn oorspronkelijke kenteken weer te krijgen, was een RDW keuring noodzakelijk,” legt Marco uit. Daarna was de auto klaar. “Nou ja, klaar,” zegt Marco, “klaar ben je nooit met een oude auto, het interieur zou eigenlijk wel wat aandacht mogen krijgen en verder gebeurt er altijd wel wat. Laatst was er een brandstofretourleiding gebroken, weet je, dat soort dingetjes hou je altijd wel. Maar het brengt je ook weer vreugde, hoe gek het ook mag klinken, want voor deze kapotte leiding ging ik naar een garage toe en daar werd de leiding hersteld. Monteurs vinden het prachtig om zo’n oudje binnen te hebben en er werd dan ook meer gekeken, gepraat en gevraagd, dan dat er gesleuteld werd. Het is voor hen weer eens wat anders dan het moderne spul, waar ze dagelijks mee bezig zijn. En aan het eind van de rit viel de rekening ook mee, hahaha, een kist bier was genoeg. Kom daar maar eens om met een moderne auto.”
EEN KEER NAAR HET HOGE NOORDEN
Maar goed, de trekker was na jaren klaar, het originele kenteken er weer op gekregen en dan? “Hij is in 2011 mee geweest naar het Truckstarfestival in Assen, met een trailer waar mijn race Volvo op stond. Verder doe ik ieder jaar mee met de Classic V8 Tour en het maken van de V8 logo foto, een evenement van Wim Lagerweij en voor de rest af en toe een oldtimer ritje of gewoon een ommetje. Eigenlijk staat hij te vaak en te lang stil, maar dat komt omdat het een hobbyauto is. Het belangrijkste is natuurlijk mijn gezin en mijn werk, zonder werk geen inkomsten en zonder gezin… daar zou ik niet aan moeten denken,” relativeert Marco de situatie. “Ik zou er nog wel een keer mee naar Zweden willen gaan, daar ben ik nog nooit geweest en dat lijkt me een mooie ervaring. Maar je zit met die kleine cabine, daar is niet in te overnachten en als je naar een meerdaags evenement gaat, moet je wel wat hebben om de nacht door te brengen. Je kunt wel een hotel in de buurt boeken, maar dan mis je toch ook weer een deel van de gezelligheid van gelijkgestemden onder elkaar. Naast de Scania in de loods zag je een raamwerk van ijzer liggen, toch? Nou, dat zou een bakje moeten worden, die achterop de trekker gemonteerd kan worden en waar ik dan een slaapgelegenheid van wil maken. De aansluitpunten op de trekker zitten er al. Dat was trouwens het minste werk, het grote werk moet nog komen. Een vast plan daarvoor heb ik ook nog niet, ik zie gaandeweg wel, welke kant het opgaat. Maar zou het allemaal lukken, dan gaan we er misschien toch wel een keer mee naar het hoge noorden. Dat zou een mooie viering zijn van onze vijftigste verjaardag.”
MARCO IS TEVREDEN MET HET RESULTAAT
We gaan een stukje rijden om wat foto’s te maken en ook hier wordt er weer volop gezwaaid. “Ze kennen me hier in de buurt goed, al was het maar vanwege de Scania, maar gelukkig ook door mijn werk. Ik ben zelfstandig metselaar en de meeste klanten zitten hier in de buurt.” Tijdens het rijden wijst Marco af en toe op een paar imperfecties aan de Scania. Een scheurtje in de bekleding van de bijrijdersbank of zoiets. “Weet je, het hoeft voor mij niet mooier dan nieuw te zijn, waarom zou je aan zo’n auto zijn leeftijd en werkzaam leven niet mogen zien? Je kent ook wel de ongerestaureerde auto’s, die soms zo uit het werk lijken te komen. En weet je, soms vind ik dat mooier, of authentieker dan een over gerestaureerde auto, volgehangen met alle snuisterijen, die ze maar konden vinden. Maar ook dat is persoonlijk en ieder vindt er wat van. Ik ben tevreden met hoe de mijne is.”
MET DE SCANIA NAAR HET GALA
Onderweg vertelt Marco dat hij onlangs benaderd werd door de zoon van de heer Vredenberg, één van de twee vaste Coberco chauffeurs van deze wagen. “Deze chauffeur is niet meer onder ons, maar zijn zoon wel en daar weer de zoon van, dus de kleinzoon van mijnheer Vredenberg, was geslaagd op school. Of ik het leuk zou vinden om met hem, in de oude vrachtwagen van zijn opa, mee te rijden in de gala optocht. Dat was in de buurt van Zutphen, waar de Scania vroeger gestationeerd was. Dat was leuk om te doen en dan dat stukje rijden daar, de zoon van de chauffeur zat in de trekker en zei maar, ‘Ja ja, zo zat ik als kleine man ook naast mijn vader en dat V8 geluid, ik ben het nog niet vergeten.’ Het was voor iedereen een mooie ervaring. En ik hoorde daar, dat de kleuren wel in de buurt kwamen, maar dat het blauw wat te licht van kleur is. En de zelfgemaakte bumper, daar zat vroeger uiteraard een standaard exemplaar op, die was destijds blauw. Ik lachte en zei tegen hem, dat het nu mijn auto is en dat ik dit mooier vind. Daar kon hij ook weer om lachen. ‘Je hebt gelijk, zei hij en super bedankt dat je dit hebt willen doen. Mijn vader kijkt van bovenaf met een glimlach, dat weet ik zeker.’ Ik kreeg ook nog een oud krantenartikel, waarin de wagen stond. Al met al een pracht-ervaring,” besluit Marco.
HOMMAGE AAN ZIJN VADER
Op de vraag, wat doe je er verder mee, had hij al antwoord gegeven, maar de vraag of de Scania wellicht een keer plaats moet maken voor wat anders, was Marco heel resoluut: “Dat deze trekker voor mijn vader bestemd was en hij er nooit mee heeft kunnen rijden, dat maakt dat deze heel speciaal is voor mij en verkoop niet bespreekbaar is. Het is trouwens een hommage aan mijn vader, dat er CONVOY op de zonneklep staat, met de vier Amerikaanse lampen erboven en de vlaggetjes voor de voorruit. Dat is een kopie van wat hij op zijn DAF 2800 had. Zie ik de auto en deze dingen, dan zie ik mijn vader. Zoiets is niet te becijferen en al helemaal niet te koop.”
NOG WAT WEETJES OVER LS140 SUPER:
Deze Scania LS140 Super is een 6X2 trekker, met bogielift, en heeft de eerste versie van de 14-liter Scania V8 turbomotor met 350 PK, gekoppeld aan een 10 versnellingsbak (2 x 5 versnellingen). De Torpedofront serie werd ontworpen met het oog op de (Zweedse) bosbouw voor het vervoeren van hout, bouwmaterialen en zware machines. Door de grote wieluitslag van de gestuurde voorwielen, heeft de trekker een relatief kleine draaicirkel, wat ook op bouwplaatsen van pas komt. De neus is van polyester en vormt één geheel met de spatschermen en kan met slechts één hand geopend worden.
De cabine zelf voldoet aan de Zweedse veiligheidseisen, die nog steeds als de zwaarste gelden. In 4X2 uitvoering was de typeaanduiding L140, in 6X2 LS140 en in 6X4 LT145 de opvolgers daarvan (de nieuwe serie was niet veel meer dan een update/upgrade van de 0 serie) luisterde naar de namen L141, LS141 en LT146. Deze series waren in productie van 1972 tot 1980 en in totaal werden er slechts 3962 gebouwd, waarvan de LT141 de zeldzaamste is, met een productieaantal van slechts 114 en de LS140 de meest gebouwde was met 1653 stuks. Nog steeds een klein aantal, maar daarom niet minder geliefd.
Tekst en foto’s: Peter Winterswijk