BIGTRUCK REPORTAGE
OUDE GETROUWE STAAT NOG ALTIJD PARAAT
In het jaar 1989 was Berlijn nog in tweeën gesplitst door een muur, werd George Bush Senior beëdigd als president van de Verenigde Staten en werd Ruud Lubbers voor de derde keer premier. Het is ook het jaar dat een Mercedes-Benz NG 1620 op de weg kwam. Anno 2024 is alleen die laatste er nog.
Trots staat de 35 jaar oude Mercedes naast de veel nieuwere brandweerwagens in de kazerne. Sowieso valt de vrachtwagen met zijn knalgele kleur op tussen al het rood. De Mercedes ziet eruit als een ambulance: dit woord is ook te lezen op de voor- en zijkant. Blauwe zwaailichten op het dak en blauwe flitsers in de grille verraden dat deze vrachtwagen, ondanks zijn leeftijd, nog altijd een belangrijke functie heeft.
NOODHULP
De Mercedes bakwagen is van de GHOR, de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie voor Ongevallen en Rampen. Deze organisatie valt onder de Veiligheidsregio en staat naast de brandweer en de ambulancezorg. Zoals de naam al doet vermoeden, komt de GHOR in actie bij grote incidenten. De taak van de leden van het Noodhulpteam is hierbij vooral het ondersteunen van het ambulancepersoneel.
Bij een ramp of een groot incident waarbij veel slachtoffers zijn, rukken de voertuigen van de GHOR uit. Bemand door vrijwilligers van het Rode Kruis vormen zij het Noodhulpteam-plus (NHT+, voorheen SIGMA), dat als taak heeft het medisch personeel te ondersteunen. Het team heeft grote tenten bij zich en talloze brancards, zodat slachtoffers opgevangen kunnen worden. Ook heeft men bijvoorbeeld extra medicijnen en zuurstof bij zich. Zo komt het ambulancepersoneel niet snel zonder voorraad te zitten.
De vrijwilligers van het Rode Kruis ondersteunen het ambulancepersoneel ook op andere manieren. Terwijl de verpleegkundigen zich bekommeren om acute slachtoffers, kan het noodhulpteam andere slachtoffers in de gaten houden, assisteren en troosten. Een belangrijke taak, want de doktoren en verpleegkundigen hebben hier geen tijd voor. Ook verzorgt het team de administratie, zodat men weet wie is geholpen en naar welk ziekenhuis gaat.
VAN ROOD NAAR GEEL
Terug naar de oude Mercedes. Arie Stehouwer doet speciaal voor ons de garagedeur open. Arie is één van de chauffeurs voor het Noodhulpteam in de veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond. In Vlaardingen staan drie voertuigen van de GHOR: de vrachtwagen en twee Mercedes-Benz Sprinters met aanhanger. Het ene busje staat net zoals de vrachtwagen in de kleuren van een ambulance, de andere in het wit van het Rode Kruis. Ook in Ridderkerk en in Goedereede staat een bestelbus paraat.
Arie vertelt dat de vrachtwagen eerst eigendom van de brandweer was. Na zijn leven als brandweerwagen werd de Mercedes geel gespoten voor een tweede leven bij de GHOR. De vrachtwagen is vrij simpel: hij heeft een dagcabine, twee assen en een haakarmsysteem. Achterop staat een container met benodigdheden bij grote incidenten. Op het parkeerterrein van de brandweerkazerne staat nog een tweede container, waarin tenten en extra brancards zitten.
In de containers zitten vooral brancards en noodvoorraad voor ambulances
WEINIG KILOMETERS
Ondanks zijn hoge leeftijd is de Mercedes uit 1989 nog in uitmuntende staat. Hij moet op elk moment kunnen uitrukken, dus alles moet in orde zijn. Al het onderhoud wordt op tijd uitgevoerd en de vrachtwagen slijt zijn dagen in een verwarmde garage. Veel heeft hij bovendien niet geleden: de kilometerteller staat pas op iets meer dan 36.000 kilometer. Dat is gemiddeld iets meer dan 1.000 kilometer per jaar: een belachelijk laag aantal voor een vrachtwagen.
Gelukkig hoeft de GHOR niet vaak uit te rukken. Gemiddeld gebeurt dit zo'n vijf keer per jaar, zo vertelt Arie. De laatste keer was bij de schietpartij op het Erasmus Medisch Centrum in september. Het noodhulpteam is toen uitgerukt, maar hoefde niets te doen. Ook toen er tientallen illegale vluchtelingen werden aangetroffen in een container in de Rotterdamse haven, rukte de GHOR uit. Men was voorbereid op het ergste, maar gelukkig bleken slechts een paar vluchtelingen medische hulp nodig te hebben.
GROOT VERSCHIL
Als er een oproep binnenkomt, spoeden de vrijwilligers zich direct naar de kazerne. In het team zijn zo'n twaalf mensen opgeleid als chauffeur, dus er zijn altijd mensen die met de bestelbussen en de vrachtwagen kunnen rijden. Als het nodig is, rijden de bestelbussen met zwaailicht en sirene. De Mercedes vrachtwagen zou dit ook kunnen, maar hiervoor heeft de bestuurder een speciale brandweer training nodig. Gezien de geringe inzet van de vrachtwagen heeft niemand dat gedaan. Sowieso is de oude Mercedes met zijn 200 pk niet heel geschikt om zich snel door het verkeer te bewegen.
Speciaal voor ons rijdt Arie de oude dame naar buiten. Het starten gaat gepaard met dikke blauwe rookwolken. Over de Euro-eisen werd in 1989 alleen nog gesproken. Het is komisch hoe klein de cabine is: Arie lijkt er bijna niet in te passen. Met krachtige bewegingen draait Arie aan het grote maar dunne stuur. Zelfs met het woord 'karig' laat het dashboard zich niet beschrijven. Het is weinig meer dan een stuk plastic met wat tellers en schakelaars. Wat een verschil met de vrachtwagens van tegenwoordig!
Helaas kunnen we niet ver weg met de Mercedes: hij moet immers altijd paraat zijn. Bovendien mogen we de brandweerwagens van de kazerne niet in de weg staan. Op het parkeerterrein van de kazerne zetten we de container af. Het is indrukwekkend om te zien hoeveel spullen er in zitten en hoe alles geordend is. Normaal sta je er nooit bij stil wat er allemaal nodig kan zijn bij een groot incident. Het is goed om te weten dat de spullen wel klaarstaan.
NOSTALGIE
Voor de foto's mogen ook de zwaailichten even aan. Dit zijn nog echte ouderwetse zwaailichten, niet van die knipperende LED-lampen. De Mercedes heeft geen tachograaf en is ook niet begrensd. Je wil er echter niet te hard mee rijden, aldus Arie, “dan klepperen de cilinders uit het blok.” De vrachtwagen heeft ook maar zes versnellingen, die bediend worden met een enorme pook naast de bestuurdersstoel. Stuurbekrachtiging ontbreekt, dus even sturen betekent spierballen kweken.
“Uiteindelijk gaat deze wagen er natuurlijk uit”, zo stelt Arie vast. “Wanneer weten we niet, maar hij gaat eruit.” In een stad met een strikte milieuzone kun je natuurlijk niet aankomen met een Euro 0-vrachtwagen. Bij een incident het medisch personeel verblijden met dikke dieseldampen is ook niet meer van deze tijd. Arie zal het jammer vinden als de oude Mercedes verdwijnt. Nadat hij de vrachtwagen weer binnen heeft gezet, zegt hij: “Pure nostalgie, dat is het. Pure nostalgie.”
Maarten van der Westen