Hoewel er Rynart Trucks op de Scania LBS141 en zijn Netam oplegger staat, is de combinatie toch echt van John Kool, wiens naam bescheiden op de slaapcabine staat. John is trots op zijn unieke Scania 141 en vertelt graag hoe hij zo ver gekomen is. Peter Winterswijk ging op bezoek en maakte deze reportage.
In het dagelijks leven is John met een Mercedes Benz Actros autotransporter onderweg, “Mooi werk,” zegt hij daarover, “Je komt nog eens ergens en ik rij vaak met exclusieve auto’s in het rond, mij hoor je niet klagen." Tot zover over zijn dagelijks werk, vandaag gaat het over zijn hobby auto. “Ik wilde graag een oldtimer vrachtwagen hebben en omdat de eerste vrachtwagen, waar ik mee op pad gestuurd werd, een Scania uit de 2-serie was, kwam die als eerste bij mij op.
Maar, we praten inmiddels over ruim 10 jaar geleden, die 2-serie was nog niet oud genoeg om als oldtimer bestempeld te worden. De voorkeur ging daarom uit naar een model uit de 1-serie, die ook nog gebruikt werd in het bedrijf waar mijn chauffeurs loopbaan begon. Als alternatief keken we ook naar een Volvo F10/F12, die ons ook wel aansprak,” zegt John.
Geen boutje of moertje werd overgeslagen bij deze restauratie
DEENS MET EEN SPAANSE DONOR
Er werd contact gelegd met een paar handelaren en restaurateurs en na verloop van tijd kreeg John een bericht dat er in Denemarken een kandidaat te koop stond. “Dat was een origineel geleverde LBS 141 tandemas trekker, geen ingekort vrachtwagenchassis dus en hij zag er op de foto’s niet verkeerd uit. Ik was gelijk om. Achteraf gezien was dat een beetje te impulsief, want toen de Scania afgeleverd werd, moest ik wel even achter mijn oren krabben. De versnellingsbak, bijvoorbeeld, lag vastgebonden achterop, dat was niet zo’n goed voorteken. Ik wist dat de trekker te koop stond, omdat de vorige eigenaar de restauratie niet kon uitvoeren, maar ik had toch een andere voorstelling bij wat ik gekocht had,” zegt John laconiek. Zijn partner Crista was ook ‘not amused’, maar ze zaten niet bij de pakken neer. Na crisisberaad “Zo mag je dat wel noemen,” zegt Crista, werd besloten om het project drastisch aan te pakken. “Als particulier betekent dit wel een rib uit het lijf, we beschikken immers niet over liggende gelden, zal ik maar zeggen,” zegt Crista hierover, “maar het feit was er nu eenmaal en we besloten om door te gaan en voor het maximale resultaat te gaan.” “Er werd een donorauto uit Spanje gekocht, waar de versnellingsbak en nog meer delen van gebruikt konden worden en die we daarna weer doorverkocht hebben,” vertelt John. “Ondanks alle tegenslagen en dompers, hielden we vast aan ons principe: we doen het goed of we doen het niet!”
Perfectie tot in detail
VOLLEDIG UIT ELKAAR GEHAALD
En dompers kregen ze, zo bleek het chassis dubbel uitgevoerd te zijn en tussen de chassisbalken zat roest, heel veel roest. “Ook dat is tot het laatste boutje uit elkaar geweest," verzucht John. “Afhankelijk van het banksaldo gingen we door, af en toe een pas op de plaats, dan weer vol goede moed verder. Dan nam ik een week vrij om lekker door te kunnen werken, naarmate het project vorderde, werd het steeds leuker om te doen. Zodra je resultaat begon te zien, nam de motivatie ook toe. In de tijden, dat we op de kleintjes moesten letten, knapten we de kleinere delen op, waar wel veel tijd in ging zitten maar dat, behalve zweetdruppeltjes, weinig kostte.”
Het blijkt dat de kleine onderdelen vooral in de woonkamer en keuken aangepakt en opgeslagen werden. Zelfs de slaapkamer was een poosje in gebruik als onderdelendepot. John daarover: “Weet je wel hoeveel klein spul je onder je bed kwijt kunt, hahaha." Na vele uren, dagen, maanden en zelfs jaren (8), kwam het moment dat de Scania gespoten kon worden. “Het plaatwerk en zo, dat is allemaal uitbesteed, want daar heb ik al helemaal geen kaas van gegeten," zegt John, “ere wie ere toekomt.”
RYNART KLEUREN
Het was Crista, die een kleur mocht uitzoeken, John zegt daarover: “Welke kleur het zou worden, was niet zo moeilijk te voorspellen, want blauw is haar lievelingskleur. Zij wilde echter een combinatie van kleuren, zoals die nog niet te zien was in de oldtimerwereld en met wat zoeken op internet ging haar voorkeur uit naar de oude Rynart kleuren, blauw met witte en rode accenten. We hebben Rinus Rynart benaderd en die was gelijk enthousiast en gaf ons zijn goedkeuring om zijn oude kleurenschema en reclame te gebruiken. Dat was tof.” Na het spuitwerk en opbouwen kon het rij-feest beginnen. Eindelijk na 8 jaar van puzzelen, rekenen en tegenvallers verwerken was het dan zover. “En wat denk je,” zegt John, “de dikke V8, die gewoon goed draaide voor we aan het project begonnen en die we daarom, op wat pakkingen, onderhoud en spuitwerk na, ongemoeid hadden gelaten, was niet beter geworden door de stilstand en was op één cilinder zijn compressie kwijt.”
MOTORREVISIE
“Goede raad was wederom duur en we besloten om dan ook de motor maar rigoureus aan te pakken. Alle zuigers, bussen, lagers, waterpomp, brandstofpomp, verstuivers zijn vernieuwd of gereviseerd.
Met de gereviseerde motor, remmen, remventielen etcetera is de auto eigenlijk weer nieuw en zeker net zo goed als bij het verlaten van de fabriek in oktober 1980. Het interieur is ook vernieuwd, met - net als bij de rest - originaliteit als leidraad. Er zit bijvoorbeeld een oud uitziende radio in, maar dat is er wel één, met alle moderne snufjes. Een 27MC met zijn typische antennes op de spiegelsteunen mocht niet ontbreken, net zo min als een dakairco. “Dat is trouwens een lege kast, die we hebben laten namaken. We hebben wel er naar gezocht, maar het is ons niet gelukt om een originele dakairco te vinden. In die kast zitten luchthoorns, de leidingen er naar toe, die bij het origineel dienden voor het koelmiddel, bevatten nu de lucht- en elektriciteitsleidingen voor de luchthoorns. Ik heb overigens nog de originele Scania accessoires folder en prijslijst van dit type en daarin staat dat de meerprijs voor de dakairco Hfl. 4.680,00 was. Extra comfort hebben we door de luchtgeveerde stoelen uit een 2-serie, die uiteraard wel met de juiste stof bekleed zijn.”
ZWEEDSE AUTO
Crista heeft zich verdiept in de historie van de trekker. “Volgens de chassis kaart, die we bij Scania hebben opgevraagd, is deze op 27-10-1980 gefactureerd aan een dealer in Kungälv, Zweden. Wij vermoeden dat hij pas in 1981 op kenteken is gezet. Verder is er van de Zweedse historie nog niets bekend. We vonden, naast een aantal oude tachograafschijven, een Noors eigendomsbewijs uit 2005 in de cabine, daaruit blijkt dat de trekker in maart 1988 in Noorwegen gekentekend werd. Aan de hand van de achtergelaten gegevens in de cabine volgde een eindeloze speurtocht op internet naar voormalige eigenaren. Ik kwam daarbij een foto tegen waarop de trekker voor een dieplader met daarop een graafmachine staat. Toen was hij rood met zilveren of witte strepen. Op een latere foto was de cabine wit met blauwe strepen. Van de eerste Noorse eigenaar hebben wij begrepen dat de Scania oorspronkelijk rood is geweest en door hen is overgespoten. Ook hebben wij contact gehad met de Noorse eigenaar uit 2005. Mede dankzij deze contacten hebben wij alle Noorse eigenaren weten te achterhalen. Alleen over de Zweedse periode heb ik nog niets kunnen vinden. Wij vermoeden dat de Scania ook in Zweden in het rood met de zilveren of witte strepen heeft rondgereden. We verwachten dat we daar nog wel een keer achter zullen komen.”
Zo heeft de Scania in Noorwegen en waarschijnlijk ook in Zweden gereden
De Scania in de laatst bekende outfit in Noorwegen
John checkt het oliepeil, ook achter de grille is alles in nieuwstaat
OLDTIMER RITTEN
Toen de trekker helemaal klaar was, kon het toeren beginnen, meedoen met oldtimer ritten en truckshows. Hij heeft onder andere bij WSI geposeerd en door hen is er een miniatuur van uitgebracht. De Scania is een magneet voor oldtimerliefhebbers en aan belangstelling is dus nooit gebrek. Maar het plaatje, zoals John voor zich zag, was nog niet af. “Er ontbrak nog een bijpassende trailer. Dat moest een 12.20 meter widespread huiftrailer zijn en die werd gevonden bij Rüttchen, de Mercedes dealer, in ‘s Hertogenbosch.
Een origineel in Nederland geleverde Netam Fruehauf uit 1974, die, net als de Scania, helemaal gestript en opnieuw opgebouwd is. Compleet met de zeilen in de oude kleur en zelfs de zwarte band achter de zegellijn. En natuurlijk de Rynart reclame, compleet met teksten in het Arabisch. In de laadbak staat een caravan, waarin we kunnen overnachten tijdens meerdaagse evenementen.”
EERBETOON AAN DE MIDDEN OOSTEN RIJDERS
“Nu is de combinatie zo’n beetje zoals die zijn moet,” zegt John, “alhoewel je nooit klaar bent. Onlangs moest de koppeling vervangen worden en de schokdempers hebben we toen ook maar gelijk gedaan, die waren niet helemaal fris meer. Over belangstelling hebben we niet te klagen en het leuke is, dat ook oud-chauffeurs er graag naar kijken en in zitten. Zo kreeg ik laatst Bren Broeree, een oud Midden-Oosten chauffeur van Vlietko, op bezoek. Bren heeft in de jaren ’70 dat intercontinentale werk gedaan en filmde ook onderweg, zijn filmpjes zijn te zien op YouTube, een aanrader. Hij wilde nog een stukje rijden met de Scania en waande zich weer even de pionier van vroeger. Ik heb veel respect voor die mannen, die destijds zulk werk uitvoerden. In de woestijn, waar nog geen wegen aangelegd waren, reden ze vaak op kompas. Het was een heel bijzonder moment, toen hij mij zijn Midden-Oosten landkaart gaf, als dank voor de ontvangst en rit met de Scania. Hoe mooi is dat!” glundert John. “Zie daarom deze combinatie maar als een eerbetoon aan de Midden-Oosten pioniers uit de jaren ’70 en ’80. Reken maar, dat die spannende dingen meegemaakt hebben, ver van huis en meestal helemaal alleen.” De Scania van John zal waarschijnlijk nooit zo ver van huis komen. De wereld, en zeker het Midden-Oosten is sinds de jaren ’80 drastisch veranderd. En eenzaam hoeven John en Crista nooit te zijn, want waar de Scania met zijn trailer verschijnt, drommen de liefhebbers vanzelf samen rond deze schitterende combinatie.
Dit had zomaar bij de ferry over de Bosporus kunnen zijn, met deze twee stoere tijdgenoten
