BIGtruck Transportnieuws
Hoe langer hoe duurzamer!
In de strijd om minder CO2 uitstoot en een duurzamere wereld zijn we geneigd te kijken naar elektrische- of zelfs waterstof trucks maar er zijn ook andere oplossingen. Zo rijdt er in Zweden nu een super duurzame combinatie met als krachtbron de Scania 16 liter motor met 770 pk die toch maar liefst 30% CO2 bespaart. Hoe dat kan? Heel eenvoudig, door meer mee te nemen per rit.
De dieselmotor is nog lang niet afgeschreven en als we puur naar de feiten kijken dan is een moderne Euro6D- of E dieselmotor zelfs bijzonder schoon en efficiënt. Jammer genoeg is het woord ‘diesel’ besmet geraakt. Met name bij de politieke beleidsmakers is ‘diesel’ synoniem voor ‘vervuilend’ en dat is bijzonder jammer. De nieuwste generatie dieselmotoren zijn namelijk veruit de meest efficiënte en schone krachtbronnen die op grote schaal inzetbaar zijn. Zeker als er HVO wordt toegepast zoals in bij deze Zweedse combinatie is er sprake van een fossielvrij voertuig met een CO2 uitstoot die vrijwel nihil is.
Langste van Europa
De indrukwekkende houtsnipper combinatie is de langste en zwaarste vrachtwagencombinatie op de Europese wegen. De combinatie is 34 meter lang en heeft een maximaal totaalgewicht van 98 ton. De 12-assige combinatie bestaat uit Scania R 770 8x4 met daar achter een tandemas dolly. Daarop ligt een drie assige link trailer, met daar achter nog eens een volwaardige 13,60 drie asser. De combinatie is uitgerust met zijdelingse kipperbakken van OP Höglunds. De combinatie wordt ingezet voor het vervoer van houtsnippers van een treinterminal naar een energiecentrale in Södertälje. Dat is een rit van steeds 20 kilometer via de snelweg E20.
Efficiënter en schoner
Het project dat leidde tot deze Zweedse Road Train begon in 2013. Toen startten de lokale energieleverancier voor de regio Stockholm, Söderenergi en transportbedrijf Foria een ontwikkelingsproject om de transport efficiëntie te optimaliseren en CO2 uitstoot te verminderen. Scania werd uitgenodigd als vertrouwde partner en leverancier van voertuigen met hoge capaciteit en logistieke knowhow. Samen kwamen ze tot het ontwerp van de combinatie zoals je die hier ziet. Naast genoemde partijen was Skogforsk, de centrale onderzoeksinstantie voor de Zweedse bosbouwsector, uitgenodigd om deze operatie wetenschappelijk te laten documenteren.
Stap voor stap groeien
Het project ging niet zonder uitdagingen, want de Zweedse wegbeheerders stonden niet te juichen bij het idee van deze Road Train. Zij waren aanvankelijk dan ook niet van plan om een ontheffing te geven voor de inzet van deze combinatie. In 2013 was 60 ton nog het maximum in Zweden. Een jaar later veranderde dat en werd er toestemming gegeven voor een 25,25 meter lange combinaties tot 74 ton. Dat was een combinatie met als basis een Scania R730 met in totaal 9 assen. Dit leidde al tot 30% verbetering van de transportcapaciteit en 10% brandstofbesparing. Door toepassing van FAME (Fatty Acid Methyl Esters) en later met HVO (Hydro-behandelde plantaardige olie), was de CO2-reductie nog groter. Maar de gewenste 98 tonner was nog steeds buiten bereik.
Evaluatie leidt tot hoger gewicht
In februari 2020, na zes jaar inzet zonder ongelukken of incidenten, was de tijd eindelijk rijp voor de 34 m. en 98 ton om de weg op te gaan. Na een nauwkeurige evaluatie van alle effecten, maar ook van de milieudoelstellingen werd de vergunning verstrekt. De nieuwe combinatie, uitgebreid met een koppeling en een dolly tussen de R 730 truck en de trailer, zou dezelfde route volgen, met rotondes en al. Na de eerste testritten bleek dat dit geen enkel probleem opleverde terwijl de capaciteitsverhoging nog eens 30% bedroeg.
Nieuwe Scania R770
In het voorjaar van 2021 werd de R730 omgewisseld voor het nieuwe topmodel van Scania, een R770 V8. Een motor met meer vermogen en een hogere efficiency, en dat laatste bleek ook meteen in de praktijk. Owe Lindkvist is onderaannemer van Foria en de eigenaar van het nieuwe voertuig, die de dagelijkse rit door soms druk verkeer voert. Hij is erg enthousiast over de nieuwe truck: “De nieuwe truck rijdt belachelijk soepel! Ik ben niet snel onder de indruk, maar deze keer verdienen de ingenieurs van Scania een schouderklopje. Hij is zo krachtig, stabieler met betere tractie en de rijeigenschappen zijn geweldig.”
Wetenschappelijke maatregelen
Hoewel dit een single-route studie in Zweden is, zullen de onderzoeksresultaten worden gedeeld door wetenschappers in een internationale context, waarbij veel variabelen worden vergeleken die van invloed zijn op dergelijke operaties. Naast het brandstofverbruik en de omvang van de combinatie zijn veel andere factoren van belang. Die worden allemaal nauwkeurig gemonitord en gedocumenteerd, vooral door Henrik von Hofsten, onderzoeker bij de Zweedse bosbouwsector, Skogforsk. Hij gebruikt onder meer Scania's Fleet Management System om de voertuigprestaties en het verkeersgedrag te monitoren. Uit zijn metingen blijkt ook dat het laadvermogen wordt beïnvloed door factoren als de kwaliteit en vochtigheid van de vervoerde houtsnippers en schaafsel.
Feilloos
“De 98-tons combinaties hebben tot nu toe feilloos gepresteerd in het verkeer, wat cruciaal is. Maar om de transportefficiëntie te optimaliseren, wil je ook zo vaak mogelijk de maximale vulling bereiken, wat niet altijd het geval is. Maar alles in aanmerking nemend zien we bij de 770 nog steeds betere cijfers dan de 730, zowel qua prestaties als qua brandstofverbruik.”
De volgende stap
De projectdeelnemers zijn blij met de grote verbeteringen die sinds de start zijn bereikt en kijken uit naar een nog duurzamere oplossing voor de toekomst. Bij Söderenergi worden al nieuwe plannen gemaakt. Nog een keer de heer Ankarling: “Van 60 ton naar 98 ton hebben we de capaciteit met 70% verhoogd - en bovendien fossielvrij. De volgende stap is om volledig emissievrij te worden, met elektrische vrachtwagens. Er zijn al onderhandelingen gestart met autoriteiten en partners." Hoe, en vooral dat gaat gebeuren houden we voor je in de gaten, maar voorlopig genieten de chauffeurs nog van de ronkende V8 motoren!