BIGTRUCK ROADTEST
ELEKTRISCH DE ARDENNEN DOOR MET 42,5 TON
Voor het eerst in de geschiedenis hebben we de BIGtruck RoadTest afgelegd met een volledig elektrische truck. Om precies te zijn met de Mercedes-Benz eActros 600. Een truck die volgens Mercedes 500 kilometer haalt met 40 ton, maar of dat ook geldt op de steile hellingen van de Ardennen met 42,5 ton? Mercedes ging de uitdaging aan met onze geladen Pacton test oplegger.
Voor deze test kozen we voor de route naar de Baraque de Fraiture, want daar staat een Fastned laadstation. Met zo’n elektrische truck weet je het maar nooit, en zo’n oplaad mogelijkheid geeft wat extra zekerheid. Wij testen de trucks standaard met onze eigen Pacton oplegger, beladen met 2,5 ton zware Legio-betonblokken en een totaalgewicht van 31 ton. Normaal is dat geen enkel probleem maar met een elektrische truck is dat even opletten. Hoewel de betonblokken voorin enkel liggen, en verder dubbel, blijkt het trekas-gewicht namelijk nogal kritisch. Dat is ook geen wonder, want de eActros 600 weegt van zichzelf al 11,5 ton!
Alleen de e-as zorgt al voor een ton extra op de trekas. Toch besloten we de oplegger niet opnieuw te laden want een elektrische truck moet je eigenlijk beoordelen in hetzelfde werk als een diesel. Dat zorgt echter wel voor een trekas last van 13 ton, een behoorlijke overschrijding dus, want 11,5 ton is het maximum. Technisch is het geen enkel probleem maar bij een weeglus ben je aan de beurt. We besluiten echter toch om de gok te wagen met in totaal dus 42,5 ton. Overigens hebben elektrische trucks in Europa een soort bonus van twee ton. Je mag met zo’n combinatie dus zelfs in Duitsland 42 ton wegen, waarmee twee ton van het extra gewicht van de trekker gecompenseerd wordt.
UITDAGING
De eActros 600 heeft een accupakket van 621 kWh, waarvan 600 ook echt te gebruiken zijn. Die accu’s zijn van het LFP type, wat staat voor Lithium-IJzer-Fosfaat. Dat betekent niet alleen dat er geen kobalt in verwerkt is. Volgens Mercedes gaan ze bijzonder lang mee, namelijk minstens 1,2 miljoen kilometer. Na al die kilometers zouden de accu’s nog steeds goed zijn voor 85%, zo zou blijken uit de beproevingen die Mercedes gedaan heeft. Met die indrukwekkende 600 kWh aan boord zou de truck 500 kilometer moeten kunnen rijden. Onze 380 kilometer lange testrit zou dan ook geen probleem moeten zijn, tenminste als die vlak zou zijn. De Ardennen kennen echter behoorlijk venijnige klimmetjes en dan helpt het niet als je 42,5 ton weegt. Wij zien het dan ook als een uitdaging maar onze Duitse begeleider is overtuigd dat het zou moeten kunnen en wie zijn wij dan om daaraan te twijfelen?
WAT EEN RUST EN STILTE
Voor vertrek checken we alles nog een keer en daarbij hebben we onze bedenkingen over de instap. Qua maatvoering klopt het allemaal maar tussen de tweede- en de derde trede is een stuk kunststof geplaatst wat voor problemen kan zorgen. Het is ons niet overkomen maar vooral bij het uitstappen is dat even opletten. Verder is alles aan boord zoals we dat gewend zijn van de Actros. Niks mis mee dus, alleen die instap. We vertrekken met 99% aan stroom in de accu’s vanuit Asten, om via Eindhoven en Maastricht naar Luik te koersen. Daar rijden we dan vervolgens via de tunnels de Ardennen in. De eActros 600 trekt heel wat belangstelling onderweg. Eerder, op de parking in Asten werden er ook al de nodige foto’s gemaakt.
Opvallend is dat de meningen over het uiterlijk positief zijn als de heren de truck ‘live’ op de parking zien staan. Een Actros chauffeur reed zelfs een stukje met de truck en kwam helemaal enthousiast terug. “Wat mij betreft koppelen we meteen om”, was zijn eerste reactie. Wij begrijpen dat, want wat je ook vindt van de buitenkant, het rijdt gewoon fantastisch. En nee, wij zijn niet omgekocht, en ja, wij zijn echte dieselfans maar dit rijdt zo soepel en stil dat daar geen diesel tegenop kan. Alle rij-systemen uit de Actros L zijn aan boord, inclusief alle veiligheidssystemen. De bediening is dan ook wat je gewend bent, maar de rust aan boord is fantastisch. Daarbij komt dat je zelfs met 42,5 ton bij het stoplicht net zo hard optrekt als de personenauto’s om je heen. Echt heel bijzonder!
VERBRUIK VALT MEE
Als we aankomen in Maastricht is de inhoud van de accupakketten geslonken tot 78%, waarmee we de Ardennen in gaan. Dat ziet ernaar uit dat we het gaan halen, maar wat de hellingen doen met het verbruik is nog de vraag. In de klim merk je dat de truck wel even behoorlijk terugzakt. Vlak na Luik daalt de snelheid even tot onder de 40 km per uur. De eActros 600 heeft vier versnellingen en de bak schakelt soepel terug naar 2. Vervolgens krijgt de elektrische trekker de smaak te pakken, en lopen we hard in op alles wat er voor ons rijdt. Later, op de lange klim naar de Baraque, haalt de truck ruim 40 km per uur in de derde versnelling. Ook hier lijkt het of de truck halverwege de helling ineens de kracht vindt om te versnellen, waardoor we met 60 boven aankomen. Het verbruik is nu geslonken tot 48% maar dat is geen reden voor paniek, zo verzekert onze begeleider ons.
TANKMETER LOOPT OP!
Na de koffie vertrekken we weer richting Nederland en dat betekent dus vooral afdalen. Waar de truck bergop wat extra stroom nodig heeft, krijg je dat voor een deel terug in de afdalingen. Je moet met een elektrische truck eigenlijk helemaal niet remmen, maar recupereren. Dat doet de truck ook zelf ook als je de cruise control instelt, maar je kunt hem helpen door aan de ‘motorrem’ hendel te trekken. In lange afdalingen zien we het lading percentage van de accu’s dan ook oplopen. Kom daar bij een diesel maar eens om, een tankmeter die oploopt! Bij een diesel doe je met remmen of zelfs met de motorrem namelijk niks anders dan energie omzetten in hitte, terwijl een elektrische truck die energie terugstopt in de accu! Het zorgt er voor dat we vlak voor Luik weer op 50% zitten!
We rijden terug over de A2 naar afslag 39, om van daaruit binnendoor naar Asten te rijden. Op de parking blijkt dat we nog 27% van de accucapaciteit over hebben. Dat betekent dat we vandaag genoeg stroom aan boord hadden voor in totaal 536 kilometer volgens de boordcomputer. Vervolgens begint het rekenen, want we moeten de percentages van de deeltrajecten er uit halen om tot een goed cijfer te komen.
HET VERBRUIK
Voor het uitrekenen van het verbruik moeten we even op cursus, want dit is heel wat anders dan bij een diesel. We nemen steeds de percentages die de truck aangeeft op de verschillende meetpunten, om aan de hand daarvan het verbruik uit te rekenen. Alle cijfers vind je in bijgaand overzicht. Ter verduidelijking, het deel wat we vlak noemen bij een diesel, dus van Asten naar Maastricht, loopt natuurlijk licht op. Op de terugweg loopt dat wat af. Bij een elektrische truck merk je dat veel meer dan met een diesel. Grappig is verder dat het verbruik op de snelweg richting Maastricht gelijk is aan het verbruik op het binnendoor gedeelte. Over de hele rit gebruikte de eActros 600 1,17 kWh per kilometer. Dat is meer dan wat Mercedes zelf reed tijdens een lange Europese testrit, maar die truck woog minder en was voorzien van een extra stroomlijnpakket. Op het vlakke deel van de route scoort de truck richting Maastricht 1,15 kWh per kilometer, op de terugweg was dat 0,93 kWh. Neem dit als een indicatie, want bij elektrische trucks spelen wind, regen en hellingen een veel grotere rol dan bij een diesel.
Als we kijken naar de hoeveelheid energie die de eActros 600 nodig had op deze rit, dan is dat spectaculair laag. Dat wil zeggen, als we puur kijken naar de energiewaarde. Diesel is namelijk ook gewoon een vorm van energie, maar dan veel minder efficiënt. Als we het energieverbruik van de eActros 600 omrekenen naar die van diesel dan betekent dit dat de truck op de hele rit maar tien liter diesel gebruikt heeft. Ter vergelijking, de gemiddelde diesel heeft daar rond de 120 liter voor nodig met 40 ton. Alles hangt natuurlijk wel af van de prijs van de energie en dat is met stroom een wat ruimer begrip. Stel dat je thuis kunt opladen met zonne- of windenergie, dan kost een kWh rond de 8 cent. Als je diezelfde kWh aan een publieke lader ‘tankt’ dan kan dat zomaar oplopen tot 75 cent. Daarin zit dus een gigantisch verschil, en juist dat verschil zorgt ervoor dat sommige bedrijven heel snel aan het omschakelen zijn, terwijl veel kleinere vervoerders dat nog even helemaal niet zien zitten.
VERBRUIK ELEKTRISCHE TRUCKS
Het verbruik van een elektrische truck meten is heel wat gecompliceerder dan bij een diesel. In bijgaande tabel hebben we de route verder opgesplitst in ‘vlak-op’ voor het traject richting het Zuiden via de A2, het ‘bergop’ en ‘bergaf’ traject naar- en vanaf de Baraque de Fraiture en ‘vlak-af’ voor het gedeelte van de A2 terug naar het Noorden.
Elektrische trucks zijn namelijk, veel meer dan diesel trucks gevoelig voor lichte stijgingen, tegenwind en bijvoorbeeld een nat wegdek. Al die factoren zijn meteen merkbaar in het verbruik. Tijdens deze test was het warm, rond de 20 graden en met een matige wind uit het westen. Aan het einde van de route stond de meter nog op 28% en gaf de meter aan dat we totaal 540 kilometer hadden kunnen rijden met de 42,5 ton zware combinatie.
Iep van der Meer / Maarten van der Westen