BIGTRUCK VINTAGE
DE ZELDZAME N10 VAN VAN DE WERKEN
De unieke Volvo N10 van Van de Werken is een oude bekende op de Nederlandse wegen. De truck reed jarenlang voor Van ‘t Kruis Transport uit Nieuwveen, maar werd na een grondige restauratie in de kleuren van de nieuwe eigenaar gespoten. Die eigenaar is Van de Werken Flowertrans uit Zaltbommel. Onze Peter Winterswijk dook in de historie van dit type, en van deze trekker.
Om maar meteen met de deur in huis te vallen, hoeveel Volvo N10 trucks zullen er in totaal verkocht zijn in de lage landen? Het zullen er niet veel geweest zijn, want vanwege de lengtematen voor vrachtwagens wordt er hoofdzakelijk met frontstuurmodellen gereden, ongeacht het merk. En bij de frontstuurmodellen was en is Volvo een sterke speler. Scania timmerde qua torpedo modellen misschien - en hoogstwaarschijnlijk tot ongenoegen in de kantoren bij de Volvo importeur - nog wel het best aan de weg met zijn T-serie.
Inmiddels zijn torpedo modellen bij beide merken uit het gamma gehaald. Bij Vlastuin worden nog wel Scania’s en Volvo’s omgebouwd tot torpedo modellen en in Noorwegen en Frankrijk zijn ook nog twee ombouwers van Scania’s. In de Verenigde Staten en diverse andere landen is het een ander verhaal, maar dat laten we hier buiten beschouwing.
Terug naar de torpedo modellen van Volvo, net zoals bij de meeste vrachtwagenfabrikanten, werden er aanvankelijk uitsluitend torpedofrontmodellen gebouwd, totdat Volvo in de jaren ’60 met de Tiptop, op basis van de 495, uitkwam. Niet veel later - en met de nodige modificaties - werd dit model succesvol als F88 in de markt gezet werd. De torpedo modellen bleven achter in de ontwikkeling, de techniek werd wel steeds opgewaardeerd, maar het uiterlijk was al sinds 1951 in grote lijnen hetzelfde. De torpedo lijn had op het laatst de typering N86 en N88, geheel in lijn met de F86 en F88. Met de bolle neus, losse spatborden en losse koplampen, was het inmiddels een verouderd model. Wellicht mede door het succes van de frontstuurmodellen en de daardoor gestegen inkomsten, werd door Volvo een compleet nieuwe lijn met torpedofront modellen ontwikkeld, hoofdzakelijk voor export markten.
TIPTOP WERD F88
NIEUWE NEUZEN
In 1973 werd de nieuwe N-serie geïntroduceerd, aanvankelijk als N7 en N10, maar al snel voegde zich daar de N12 bij, die de 12 liter motor van de F89 onder de kunststof motorkap kreeg. In Europa was de N10 als 6x4 kipper een graag geziene gast in België, waar Frankrijk meer gecharmeerd was van de N7 in 4x2 uitvoering, zowel voor kippers als vuilniswagens. De N12 was uitstekend geschikt voor houttransport vanuit de Zweedse bossen en werd in Italië veelal ingezet als 6x4 kipper. Een leuke anekdote is dat de kleinere Italiaanse chauffeurs amper bij de pedalen konden, waar Volvo een simpele modificatie voor bedacht, namelijk door blokjes op de pedalen te monteren. Ook het Belgische leger reed jarenlang met de N-modellen van Volvo.
ROADTRAIN TREKKER
Buiten Europa was de N10 als 6x4 trekker gewild in het Midden-Oosten, waar Volvo al een stevige reputatie bezat. De N10 werd ook in Amerika als trekker op de markt gebracht, terwijl de Australiërs de N12 als trekker voor hun roadtrains wisten te waarderen. Met een kangoeroe beugel voorop en vaak een Amerikaans aandoende slaapcabine achter de standaard cabine gemonteerd, was het een indrukwekkende verschijning. De N7 verdween in 1986 uit het leveringsprogramma, de N10 en N12 werden tot 1990 gemaakt. Volvo maakt daarna nog steeds torpedofontmodellen, onder meer in Brazilië met een eigen ruimere slaapcabine. Van die trucks werden er ook een paar geïmporteerd in ons land. Later kwam Volvo vanuit Brazilië nog met de NH12, die gebruik maakte van de FH cabine met een neus. Die trucks werden ook een tijdje in Nederland geïmporteerd.
TOT 110 TON TREINGEWICHT
Door de jaren heen profiteerde de N-serie van de ontwikkelingen en verbeteringen van de F-serie en kreeg onder andere de verder ontwikkelde motoren zoals die ook in de F10 en F12 geleverd werden. Ook werd de kunststof motorkap vervangen door een stalen exemplaar en deed de kenmerkende diagonale streep zijn intrede op de N-serie. Evenals bij de F-serie kwamen er vierkante koplampen en de dagcabine werd met 15 centimeter verlengd. Ook het interieur werd in de stijl van de F-serie aangepast. Met motorvermogens van circa 180 PK (simpelste N7) tot circa 385 PK voor de sterkste N12, was er voor ieder type transport een N-truck leverbaar, met 8, 12 of 16 versnellingen, in 4x2, 6x2, 6x4 en - op speciale bestelling - 6x6 uitvoering. Treingewichten tot 110 ton was voor de zwaarste N12 6x4 toegestaan. Er kon gekozen worden voor een dag- of slaapcabine, voor brandweer toepassingen was er zelfs een crewcab.
VADER EN ZOON, JAN EN PETER VAN DE WERKEN
Met deze informatie op zak gaan we naar de N10 bij Van de Werken kijken. Vader Jan en zoon Peter hebben, naast hun bedrijf waar planten geteeld worden, een mooie verzameling oldtimer vrachtwagens en de N10 mag, zoals al hun voertuigen, gezien worden. De stoere 6x2 trekker heeft als type N1120 op de neus staat en is voorzien van vele opties zoals in die tijd gebruikelijk waren, zoals een stalen zonneklep, staande uitlaten en een lichtbak met twee Michelin poppen.
PROJECT
Jan van de Werken zegt hierover: “We kochten de N10 6x2 trekker in 2016 van een particulier, die deze auto helemaal zou restaureren. Hij was een eind gekomen en op een gegeven moment namen wij de trekker over en hebben de restauratie verder afgemaakt. Alhoewel er hier en daar nog een paar kleine dingetjes aan moeten gebeuren. Maar ja, wij doen het naast ons dagelijkse werk, dus het gaat met horten en stoten. We hebben hem op een dieplader opgehaald en eigenlijk viel alleen de versnellingsbak tegen, die was versleten en daar hebben we een ander exemplaar voor weten te bemachtigen. Het is er overigens één met een 16 bak en een 260 PK turbomotor, dezelfde als in de F88, en de aangedreven as heeft naafreductie. Het spuitwerk is door Dubbeldam gedaan en het interieur is door Cab-in uit Nederhemert onder handen genomen. De rest hebben we grotendeels zelf gedaan.” De levensloop van de N10 weet Jan niet helemaal: “Hij heeft bij Van ’t Kruis uit Nieuwveen gereden en is daarna naar de genoemde particulier gegaan, veel meer weet ik er ook niet van. Wij genieten nu van deze mooie trekker en nemen hem af en toe naar een oldtimer toertocht mee.”
GEZONDE BELANGSTELLING VAN DE JEUGD
Met deze informatie gewapend gaan we op de trekker af, die in hun loods staat. Jan start de motor en als de luchtdruk voldoende is, rijdt hij hem voorzichtig naar buiten. “Neem maar mee, ik moet nu weer aan het werk, ga maar foto’s maken en als je klaar bent, zien we je wel weer.” De foto’s zijn her en der in de buurt gemaakt en de Volvo kreeg nog volop belangstelling van de schooljeugd, die langs fietste. De telefoons werden tevoorschijn gehaald om foto’s van de mooie trekker te maken. “Mogen we even er in kijken, meneer?” Zoiets kan en mag je de toekomstige chauffeurs natuurlijk niet weigeren en de jongens vonden het prachtig. De trekker rijdt overigens, zoals een vrachtwagen uit 1975 het hoort te doen. Het is een stuk luidruchtiger in de cabine dan we tegenwoordig gewend zijn, de handgeschakelde 16-bak laat zich echter makkelijk en licht bedienen, het uitzicht is niet slecht en erg handig bij het manoeuvreren zijn de ruiten achter in de cabine. Met zijn 260 PK en 16 versnellingen kom je nog goed mee in het verkeer. Zittend op een comfortabele Bostrom stoel. Niks mis mee, het veercomfort is een ander verhaal, met zijn dikke trapezium veren is het niet de soepelste, maar wat wil je, deze Volvo is ontworpen voor de zwaarste transporttaken, hij zal ongetwijfeld soepeler rijden met een oplegger op de koppelschotel. Na het maken van de foto’s wordt de Volvo door Jan weer op stal gezet en stopt het bezoek, want hij moet verder met zijn werk. Altijd druk die man.
DE N10 MOEST GOED AAN DE BAK
Hiermee is het verhaal echter nog niet klaar, al denkt Jan van wel. De vorige eigenaar, waar de trekker ingezet werd, was Van ’t Kruis uit Nieuwveen en Jaco van ’t Kruis, ook een oldtimerliefhebber, wist desgevraagd nog wel het een en ander over de Volvo te vertellen: “De trekker werd gebruikt gekocht bij, als ik me goed herinner, De Vooruitgang in Diemen. Van wie deze daarvoor is geweest, ben ik vergeten. De cabine was al verlengd, een beetje op de Amerikaanse manier, met popnagels. Zo is deze steeds bij ons gebruikt geweest. Eerst moest hij goed aan de bak met een 3-assige stenentrailer erachter, later werd de trekker in het zeecontainerwerk ingezet. We hebben er veel plezier van gehad. Hierna is de trekker verkocht aan een particulier, die er een originele slaapcabine op gezet heeft. Volgens mij is die als project niet helemaal afgemaakt en uiteindelijk bij Van de Werken terecht gekomen.”
BEST OF BOTH WORLDS
Hiermee is de geschiedenis van de N10 voor een groot deel duidelijk. Het gegeven dat er een donor cabine opkwam, verklaart dan waarschijnlijk de mix in het interieur van delen uit de mark I en de mark II serie. Zo heeft de cabine alle kenmerken van het latere type, zoals het ventilatieluikje in de voetenruimte en het raamrubber zonder sierlijst. Het stuur is ook uit een later type, we houden het hier op het kiezen van ‘The best of both worlds.’ Al met al staat er een smaakvolle trekker, met wat opsmuk, maar niet te overdreven. Met zijn verlaagde bumper met ingebouwde lampen, zonneklep, dakrek en ladders, Michelin mannetjes, lichtbak en RVS staande uitlaten is het een graag geziene verschijning op oldtimershows en bij toerritten. Strak en altijd onberispelijk, zoals we van vader en zoon Van de Werken gewend zijn.
Peter Winterswijk